Milyonlarca insan stresten kurtuluyor! ASMR videoları bize ne yapıyor? Uzmanlar analiz etti, araştırmalar doğruladı
Günümüzde modern hayatın stresinden uzaklaşıp farklı rahatlama yolları arayışına giren milyonlarca insan, fısıltılar, yumuşak dokunuş sesleri ve tıklama ritimlerine kendini bırakıyor. Peki ASMR videoları insanlara tam olarak ne yapıyor? İşte dijital dünyada pek çok insanın farkında olmadan bağımlı olduğu ASMR hakkında son araştırmalar ve uzman görüşlerinden oluşan detaylı analiz...
Yemek tarifleri, kutu açılımı, bıçak bileme, silah deneyleri, geleneksel yöntemlerle eşya imalatı ve daha saymakla bitiremeyeceğimiz binlerce çeşit içerik...
Sosyal medyada karşımıza çıkan pek çok video, dijital dünyanın terapisi olan ASMR'ın desteğini alıyor. Severek izlediğimiz içeriklerde farkında olmadan ASMR'ın bağımlısı oluyoruz.
Peki ASMR tam olarak nedir? Ne zaman başladı ve nasıl bu kadar yaygınlaştı? İnsan sağlığına etkisi nedir? Yakın zamanda yapılan araştırmalar ışığında bu kavrama dair yapılan çalışmalara ve uzman görüşlerine bakalım.
"PARASEMPATİK SİNİR SİSTEMİ AKTİVE OLUYOR"
ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) açılımı tam olarak "otonom duyusal meridyen tepkisi" demek. Baş, ense ve omuz bölgesinde başlayan ve tüm vücuda yayılan hoş bir karıncalanma hissi olarak tarif ediliyor.
Bu his, çoğu zaman sakinleşme, rahatlama ve stresin azalmasıyla ilişkilendiriliyor. ASMR kavramının ilk kez 2010'da sosyal medya platformlarında kullanılmaya başlandığı biliniyor.
O yıllarda az kişinin bildiği bu terim, bugün YouTube, TikTok, Instagram gibi platformlarda yüz milyonlarca kişiye ulaşan bir içerik türüne dönüştü. Fısıltılı konuşmalar, kitap sayfalarının çevrilme sesi, saç tarama, yüzeylere tıklama gibi basit ve nazik sesler, birçok insan için meditasyon etkisi oluşturuyor.
Diğer yandan bu tecrübenin kişiden kişiye değiştiği ve herkesin "ASMR tetikleyicilerine (trigger)" aynı şekilde cevap vermediği biliniyor.
2018'de yapılan bir araştırmada, bu tecrübeyi yaşayan kişilerin kalp atış hızlarının düştüğü ve stres seviyelerinin azaldığı tespit edildi.
Araştırmacılara göre, ASMR videoları izlerken beyin "dinlenme ve sindirme" moduna geçiyor. Bu süreçte rahatlatıcı sinyaller taşıyan parasempatik sinir sistemi aktive oluyor, bu sayede vücut gevşiyor.
GENÇ YETİŞKİNLER YÜZ YÜZE İLETİŞİMİ "AŞIRI UYARICI" BULUYOR
İngiltere'deki Revealing Reality kuruluşu, ASMR içeriği üreticileri ve tüketicileriyle görüşmeler yürüttüğü yaklaşık 2 bin katılımcının yer aldığı araştırma yaptı.
Araştırmada, 18-44 yaşlarındaki "genç yetişkin" kategorisindeki katılımcıların, dış dünyadaki sesleri ve yüz yüze iletişimi "aşırı uyarıcı" bularak bu tür etkileşimlerden kaçınma ihtiyacı duyduğu belirlendi. Bu grubun, ASMR içerikleri izleyerek rahatlamayı tercih etmeye meyilli olduğu saptandı. 25-34 yaş aralığındaki katılımcıların yüzde 47'sinin de gürültülü ve kalabalık ortamları "boğucu" bulduğu kaydedilen araştırmada, insanların ASMR içeriklerini kendilerini yalnız, gergin ve rahatsız hissettiğinde izlediği gözlemlendi.
DİJİTAL DÜNYANIN "UYKU İLACI"
ASMR, özellikle uykusuzluk yaşayan kişiler arasında yaygın olarak kullanılıyor. Birçok ASMR izleyicisi, yatmadan önce bu içerikleri dinleyerek daha kolay uykuya daldıklarını ifade ediyor.
YouTube'da "ASMR" etiketi ve başlığı altında milyonlarca video bulunuyor ve bu videoların birçoğu milyonlarca kez izleniyor. ASMR içerikleri yalnızca bir rahatlama yöntemi değil, aynı zamanda büyük bir ekonomi oluşturdu.
ASMR videoları çeken içerik üreticileri, reklam gelirleri, sponsorluk anlaşmaları ve özel üyelik sistemleri üzerinden ciddi kazançlar elde ediyor. Öyle ki, ASMR alanında tanınan bazı YouTuber'lar yıllık milyonlarca dolar gelir elde ediyor.
Her ne kadar ASMR'nin etkileri kişisel deneyime dayalı olsa da bu içerik türü dijital ortamda büyümeye devam ediyor. Sosyal medya platformları, ASMR içeriklerine özel algoritmalar geliştirirken, markalar da bu trende katılmak amacıyla ASMR odaklı reklamlar üretmeye başladı.
ASMR'I HİKAYEYLE BULUŞTURAN "SİNEMATİK" DOKUNUŞ
ABD'de yaklaşık 750 bin abonesi bulunan "ATMOSPHERE" YouTube kanalının sahibi Anastasia, tiyatro ve psikoloji geçmişini birleştirerek geliştirdiği "sinematik ASMR" formatıyla izleyiciyi hikayenin ana karakteri haline getiriyor.
"Benim dünyamda izleyici, onları gerçekten özel hissettirecek ASMR rolleriyle her şeyi sürükleyici birincil bakış açısıyla deneyimledikleri ana karakter olarak hikayeye giriyor." dedi. Daha önce tiyatro oyunculuğu yaptığını anlatan Anastasia, "İnsanların ASMR'yi rahatlama yöntemi ve terapi olarak kullanması beni derinden etkiledi çünkü profesyonel olarak geçmişimde psikoloji var. Bu yeni sanat terapisine hemen çekildim ve bunun hem anlatıcı hem iyileştirici olduğunu düşündüm."
Anastasia, hikaye anlatma, film çekimi ve seslere hassasiyetini birleştirerek "sinematik ASMR" adlı yeni formu denediğini, bu terimin kullanımının yaygınlaşmasını beklemediğini ancak zamanla küçük bir alt dal haline geldiğini söyledi. "ASMR'nin sunduğu önemli psikolojik faydalardan biri, bazen 'bağ kurma hormonu' ya da 'sarılma hormonu' dediğimiz, stresin azalmasını, güvenlik ve bağ kurma hissi sağlayan oksitosinin salgılanmasını artırma potansiyeli." ifadesini kullandı.
"ASMR, tabii ki profesyonel terapinin yerini almıyor ancak birçok kişi için nazik bir duygusal destek, stresli zamanlarda sessiz yoldaş görevi görüyor. Bu da ASMR'yi modern kişisel bakımın önemli bir parçası haline getiriyor." diyen Anastasia, sosyal medyanın özellikle TikTok veya YouTube Shorts gibi kısa süreli videoların paylaşıldığı platformların ASMR'yi daha erişilebilir ve popüler hale getirdiğini belirtti. "Daha geniş kitlelere tanıtıldılar, özellikle de hiç aramayan insanlara ulaştılar ama gerçekten ASMR'yi rahatlamak veya uyumak için kullanan çoğu insan hala uzun videoları tercih ediyor." dedi.
ASMR konusunda farklı ön yargıların bulunduğunu da ekleyerek "Her şeyin herkes tarafından anlaşılması gerekmez. ASMR, milyonlarca insana rahatlık, huzur ve bir bağ hissi veriyor. Bu, bile onu değerli kılmaya yeter. Nasıl çalıştığını anlamak zorunda değilsiniz, sadece saygı göstermeniz yeter." değerlendirmesinde bulundu.
"ASMR TETİKLEYİCİLERİ, OKSİTOSİN SALINIMIYLA BÜYÜK BENZERLİK GÖSTERİYOR"
ABD'deki Shenandoah Üniversitesinde Biyofarmasötik Bilimler ve Farmakogenomik bölümünden Dr. Craig Richard, ASMR'yi keşfetmeden önce farkında olmadan bu deneyimi yaşadığını belirtti: "Saç kesimleri, televizyonda ressam Bob Ross'u izlemek, birinin fısıldamasını duymak. Bugün 'ASMR tetikleyicileri' dediğimiz birçok şey beni garip bir şekilde rahatlatırdı."
2013'te dinlediği podcast sayesinde ASMR konusunda ilk kez bilgi edindiğini ve ardından araştırma başlattığını söyleyen Richard, "ASMR tetikleyicileri, rahatlama ve konfor hissini uyandıran oksitosin salınımıyla büyük benzerlik gösteriyor." dedi.
Richard, "Bazı çalışmalar, doğrudan klinik araştırma niteliğinde ve bu araştırmalar, ASMR etkisinin anksiyete ve uykusuzluk gibi ciddi tanılara sahip hastalarda bile yeterince güçlü olabileceğini ortaya koyuyor."diye konuştu.
Fısıldama, yumuşak konuşma, hafif dokunuşlar ve nazik sesler gibi ASMR tetikleyicilerinin tarih boyunca sakinleştirme amacıyla kullanıldığını belirten Richard, "Bir ebeveynin çocuğunu sakinleştirmesini düşünün, yaygın ASMR tetikleyicilerini düşünüyor olacaksınız." yorumunu yaptı.
OKSİTOSİN SALGILANIYOR
Richard ayrıca beyin görüntüleme çalışmalarının, ASMR sırasında "medial prefrontal korteks", "insular korteks" ve "nucleus accumbens" gibi bölgelerin aktif hale geldiğine işaret ederek bunun dopamin, endorfin, serotonin ve özellikle "aşk hormonu" diye adlandırılan oksitosinin salınımıyla ilişkili olduğunu dile getirdi.
Modern toplumlarda artan stres ve uyku sorunlarının internetten bilgi yüklenimi, teknolojik gelişmelerin getirdiği iş temposu ve ruh sağlığına dair farkındalıkla bağlantılı olabileceğini belirten Richard, "Maalesef modern tıp ve terapiler, henüz stres ve uyku sorunlarıyla mücadele eden herkes için etkili değil. Bunun sonucunda ASMR, meditasyon ve yoga gibi diğer rahatlama yöntemleri, dünyada strese paralel olarak artış gösterdi." dedi.
ASMR, KİŞİYE HAS TECRÜBE SUNUYOR
Revealing Reality yöneticilerinden Damon De Ionno, ASMR'nin izleyiciler üzerindeki etkilerini müzik ya da doğadan sesleri dinlemeye benzeterek "İnsanları mutlu ettiğini" söyledi.
"Farklı olduğu konu, bunun yapay olması ve genelde bireysel olarak tüketilmesi. İnsanlar, ASMR'yi başkalarıyla birlikte tüketmiyor." diyen De Ionno, bu içeriğin genelde çok odaklanarak tüketildiğini, ASMR'nin daha kişiye özgü ve daha az sosyal olduğunu ifade etti.
"Bence yapmaya çalıştığınız şeye göre değişir. Rahatlamaya ve kendinizi sakinleştirmeye çalışıyorsanız kuş sesleri ya da beyaz gürültü dinlerken olduğu gibi bu sizi rahatlatabilir." dedi.
Kovid-19 dönemindeki kapanmalar ve ekrana bağımlılığın artmasının insanların ASMR içeriklerine yönelmesinde önemli rol oynadığını vurgulayan De Ionno, TikTok ve YouTube Shorts'un hızlı temposunun kullanıcıları yorduğunu, ASMR'ın ise sosyal medyada "mola alanı" sunduğunu söyledi.
'da Takip Edin!
