Halil Delice

Hikmet dede, bir müddet dua ettikten sonra Ahmet'e döndü, emaneti sahibine verdi ve tatlı tatlı güldü: -Bunu ne mi yapacağım diye sordun? Yiyeceksin, bre Ahmet'im. Ama şimdi değil. Senin yemen için, onu, üç yıldır bir an olsun yanımdan ayırmadım.

Ahmet, şöyle bir Koç Hasan'a, dev gibi delikanlıya baktı, halinden zerre kadar değişme olmadı: -Güleşirim, Hikmet dedem, niçin güleşmeyeyim?

Osman Paşa, sadece zaman kazandı?ğını biliyordu. Rusların yakında çok daha kalabalık olarak gele?ceğini, 30 Temmuz 1877'deki ikinci Plevne Muhârebesi'nin, bu yenisinin yanında çocuk oyuncağı gibi kalacağını hesâp ediyordu.

Hikmet dedenin söyledikleri Kara Ali'yi, kanatlandırdı. Hanımının rüyasından sonra şimdi de Hikmet dedenin anlattıkları. Ve meraklandı, bir genç kız gibi kızararak Hikmet dedeye sual için kapı açmağa çalıştı: -Hikmet dedem... gerçi yaptığın işlerin hikmetinden sual olunmaz...

Plevne, Ruslara batı yolunu kapatıyordu. Doğuda Mehmet Ali Paşa, düşmanı Deliorman sınırında durdurmuştu. Dobruca'nın kuzeyinde de Rus birlikleri, karşılarındaki Türk birliklerinin güneye kayıp Mehmet Ali Paşa ile birleşmemesi için bekliyorlardı. Güneyde Süleyman Paşa, Şıpka yolunu kesmiş, düşmanın Balkan Dağları'ndan beriye sarkmasını önlüyordu. Ruslar, bu Adriyatik'ten Karadeniz'e kadar uzanan Türk çemberini yarmak için önce Plevne'yi düşürmek zorundaydılar.

Hikmet Dede, bütün bunları söylerken, sekiz yaşındaki çocuk anlar mı sıkıntısındaydı, ama, Ahmet, sualleriyle çok iyi anladığını, daha fazlasını duymak istediğini gösterdi. Hikmet Dede'nin gönlü, Ahmet'in, gelişini beklediği kişi mi diye pır pır atmağa başladı, ama, işareti beklemeliydi.

İkinci Abdülhamit Han, Osman Paşa ile telgraf üzerinden devamlı konuşuyor, onun her dediğini yapmak için çırpınıyordu, dua üzerine dua ediyordu.

Osmanlı ve Rus ordusunu yakından gören gazeteci Rupert Furneaux, iki orduyu kıyaslayarak görüşlerini gazetesine bildirdi:

Tabib Binbaşı Ryan, İkinci Plevne Muharebesinde şahit olduklarını büyük bir şaşkınlık içinde yazıyordu: "Ah bir bilebilsem... Osman Paşa'dan Kara Ahmet'ine, şu Türklerdeki... onları böyle olağan üstü yapan sırrı, bir öğrenebilsem, ömrümün kalan kısmını severek vermeye hazırım. Herhalde, bu sırrı öğrenirsem... büyük ihtimal ben de onlardan biri, Müslüman olurum.

Tabip Binbaşı Ryan, İkinci Plevne Muhaberesinin telaşlı ilk günleri geçince bulduğu ilk fırsatta hatıra defterinin başına oturdu ve yazdı, gördüklerini, yaşadıklarını: "2 Ağustos 1877 Perşembe Plevne Şu Türkleri tam tanıdım derken, her gün, aklımı başımdan alan yeni bir şey ile karşılaşıyorum. Bunları bırakın yetişkinin, 8 yaşındaki çocuklarının yaptığına bile insanın aklı ermiyor.

Eşinin, "Aradığımız hem de dibimizde" sözüyle şimdi şaşırma sırası, Fatma hanımdaydı: -Dibimizde mi, kim? -Hikmet dede bre hatun, Hikmet dede. Fatma hanım, ah akılsız kafam der gibi başına vurdu:

- Hanım, nedir bu çocuğun hali? Anlamış değilim. Tamam akranlarına göre çok çabuk gelişti. Sekiz yaşında olmasına rağmen 12 yaşındaki çocukların gösterişinde Akıllı, cesur, dayanıklı, tam bir başpehlivan adayı... ama, bütün bunlar, onun yaptıklarını açıklamağa yetmiyor.

İkinci Plevne muharebesi, Osmanlı Türkleri için, birincisinden çok daha büyük bir zafer olmakla beraber, çok daha kanlı idi.

Tabyalar arasında dolaşırken sık sık, nöbetçi askerler, "Hilal" diye sesleniyor, Osman Paşa, "Gül" diye cevap veriyor... Sabahın şafak vakti, Osman Paşa'yı gören askerler, maddi-manevi toparlanıyor, güç-kuvvet kazanıyorlardı.

Hikmet Dedenin 'ceza yerine geçecek dua' sözü, Osman Paşa'yı da meraklandırdı: -Hikmet Dedem, çok esrarlı sözler söylersin. Güreşle Frenk diyarı nasıl fethedilir? Hikmet Dede güldü:

Ahmet, sıkıldı, kızardı, bozardı, söylememek için direndi, Paşa ısrar edince anlatmağa çalıştı: -Ceylan Ali'yle bizim de birer tabancamız olsa diyorduk.

Tabip Binbaşı Ryan, 20 Temmuz 1877'de gerçekleşen Birinci Plevne Muharebesinde yaşadıklarını hatıra defterine dökmeyi şu satırlarla bitirdi:

Tabip Binbaşı Ryan, Birinci Plevne Muharebesi sırasında yaşadıklarını hayretler içinde yazdı: "Öğleden sonra, on yaşlarında gösteren bir çocuk getirdiler. Yaşının sekiz olduğunu öğrenerek iyice şaşırdım.

Ve çok kısa bir zamanda, Rus askerlerinin eline geçen savaş hattı geri alındı ve böylece düşmanın üstünlüğü, yenilgiye dönüştü.

Kumandan Mirliva Ahmed Hıfzı Paşa, yağmur gibi yağan top mermisiyle yaralandı ve ona vekalet eden Kaymakam Hüsnü Bey de aynı akıbete uğradı.