Yatırımlara üç ana başlıkta dev teşvik! Devlet, işçi SGK priminden faize kadar sayısız destek veriyor

CEVDET FIRAT AYDOĞMUŞ - Kalkınma planlarında öngörülen hedefler doğrultusunda üretim ve istihdamın artırılmasına yönelik yatırımların desteklenmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Böylece, yeni yatırım teşvik sistemi hayata geçmiş oldu. Yeni teşvik sistemi 31 Aralık 2030 tarihine kadar sürecek. Buna göre; desteklerin uygulanması açısından iller, sosyoekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak altı bölgeye ayrıldı. Bundan sonra teşvik sistemi; Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi uygulamaları ile bölgesel teşviklerden oluşacak.

Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi; Teknoloji Hamlesi Programı, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve Stratejik Hamle Programı olmak üzere üç programdan oluşacak ve bu uygulamalar kapsamında desteklenen yatırımlar bölgesel teşvikler ile şu destek unsurlarından faydalandırılabilecek: Gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi (KDV) istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, makine desteği, yatırım yeri tahsisi.

Sektörel Teşvik Sistemi ise Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi ve Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi olmak üzere iki teşvik sisteminden oluşacak ve bu uygulamalar kapsamında desteklenen yatırımlar bölgesel teşvikler; gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnasi, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, yatırım yeri tahsisi destek unsurlarından yararlandırılabilecek.  
Bölgesel Teşviklerde ise Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre Sigorta primi işveren hissesi desteği ve sigorta primi desteğinden (6’ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) faydalandırılabilecek.

240 MİLYON LİRAYA VARAN KATKI

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, yeni teşvik sisteminin yatırımcılara sunduğu teşvikleri şu başlıklar altında açıkladı. 

■ Yatırım kredilerinde 11,5 ila 18,4 puan faiz/kâr payı desteği ile yatırım tutarının yüzde 20’sine ve 240 milyon TL’ye varan teşvikler sunulacak. 

■ Yüksek katma değerli yatırımlara, dış ticaret dengesini iyileştirici yatırımlar ile “dijital ve yeşil dönüşüm” yatırımlarına ayrıştırıcı teşvikler verilecek.

■ Öz kaynakla yapacakları makine alımlarına, makine bedelinin yüzde 25’ine, yatırım tutarının yüzde 15’ine ve 240 milyon TL’ye kadar nakdî destek olacak.

■ Kurumlar vergisi indirimi, yatırım tutarının yüzde 20’si ila yüzde 50’si olacak.

■ 6. Bölge illeri, depremden çok yoğun etkilenen 65 ilçe ve cazibe merkezleri programındaki iller en yoğun istihdam teşviklerinden faydalanan yerler olacak. Buralardaki OSB’lerde çalışanların SGK primi işveren paylarını 14 yıl, çalışan paylarını 10 yıl hükûmet karşılayacak.

■ İl merkezlerinden ciddi düzeyde daha az gelişmiş olan 289 ilçeye bir ileri bölge teşviki sunarak, kalkınma ve refahı tüm ülkeye daha hızlı yayılacak.

■ İstihdam teşvikleriyle sanayi tesislerinin özellikle Marmara Bölgesi’nden, Anadolu şehirlerine taşınması sağlanacak.

■ OSB’lerde ve Endüstri Bölgelerinde gerçekleşen yatırımlara bir üst bölge illerinde uygulanan daha ileri teşvikleri sunularak planlı sanayileşme desteklenecek. 

SANAYİMİZİN YATIRIM MOTİVASYONU ARTACAK

■ İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan “Teşvikleri kapsamı ve içeriğiyle ülkemizin en çok ihtiyaç duyduğu yatırım vizyonunu ortaya koyması bakımından çok değerli buluyorum” dedi. Bahçıvan, sanayicinin nitelikli finansmana erişimi konusunda en büyük sıkıntıları yaşadığı bir dönemde böyle bir teşvik anlayışının ortaya konmasının, sanayiciye moral ve motivasyon kazandıracağını ifade etti. 

YENİ SİSTEM BÜYÜK ÖLÇEKLİ GİRİŞİMLERİN ÖNÜNÜ AÇACAK

■ Yürürlüğe giren yeni ‘Yatırım Teşvik Sistemi’ni değerlendiren Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Gürkan Yıldırım “Yeni sistem, sanayicilerimiz için önemli fırsatları beraberinde getiriyor. Faiz, kâr payı desteği ve özellikle makine desteği gibi finansman yükünü hafifleten unsurlar, büyük ölçekli yatırımların önünü açacak ve rekabet gücümüzü artıracaktır” dedi.

DESTEKLERİN ETKİNLİĞİNİ ARTIRACAK BİR TEDBİR 

■ İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç “Bu sistemi sanayinin büyümeye katkısını ve desteklerin etkinliğini artıracak bir tedbir olarak görüyoruz” dedi. Avdagiç, kredi piyasasında düzenleyici faaliyetlerle finansman açığının kapatılmasının enflasyonla mücadeleye katkı vereceğini de belirterek “Büyümeyi sanayi ve ihracat ağırlıklı yapıdan uzaklaştırmamalıyız” ifadelerini kullandı. 

KALKINMA HAMLESİ İÇİN ÖNEMLİ ADIM 

■ Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın, yeni yatırım ve teşvik sisteminin Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında önemli bir adım olduğunu belirterek, sistemin yatırım iştahını artıracağını söyledi. Aydın, bu adımın kalkınma sürecine önemli katkılar sunacağını vurgulayarak, söz konusu düzenlemenin yatırımcılarda yeni bir motivasyon oluşturacağını ifade etti.