Taliban değişir mi?

Taliban’ın zalim bir örgüt olduğu biliniyor. Zalimliğini unutmak mümkün değil. İktidara geldiği 1994 yılından devrildiği 2002’ye kadar neler yaptığı ortada. Muhalifleri katletti, kadınları acımasızca öldürdü. Bunları de İslam ve Müslümanlık adı altında yaptı.

20 yıldır dağlardaydı Taliban. Hatta bazı yöneticileri yakın tarihe kadar cezaevindeydi. İçlerinde intikam hırsı vardır. Ama ben Taliban’ın belli bir zamana kadar makul davranacağını düşünüyorum. Çünkü dünya gerçekleri bunu mecbur kalıyor. Yoksa Taliban’ın içindeki intikam hırsı hemen gitmez. Radikallerin bazıları dünyanın her yerinde kincidir. Taliban kendisine yapılanları kolay kolay unutmaz. Zaten Afgan Devleti ve Amerikalılarla çalışanların ülkeyi ivedilikle terk etmesi bunun işareti.

Taliban da son 27 seneyi gözden geçiriyordur. Çin, Rusya, Pakistan, İran’la arası iyi ve sıkı ilişkiler devam edecektir. Taliban da ülkeyi idare etmek ve 38 milyonu doyurmak için uluslararası desteğe ihtiyacı olduğunu biliyor.

Peki Taliban değişir mi? Değişebilir. Önce kontrolü sağlar. Çin ve özellikle Ruslardan silah alır. Sonra bazı çok gıcık kaptığı muhalifleri öldürmek isteyecektir. Şeriatı gene katı kurallarıyla uygulayacaktır. Batı dünyasını çok umursamayacaklardır. Kötülüğün oradan geldiğine inanıyorlar çünkü.

Taliban üzerinde iki ülke etkin. Biri Katar, diğeri Pakistan. Taliban’ı Pakistan dizginleyebilir. Bunu elbette görmek lazım. 2008’de Hindistan’da Tac Mahal’e otele yapılan baskında 195 kişi ölmüştü. Eylem 59 saat sürmüş ve 327 kişi de yaralanmıştı. Saldırılarda 4 Alman vatandaşı da yaşamını yitirmişti. (DW)

O saldırıyı gerçekleştirenlere emri Pakistan’daki bazı gruplar vermişti. O yüzden Taliban’ın söz dinleyeceği ülke bellidir.

Taliban Çin gibi olabilir. Bu ne demek? Çin komünist bir ülke ama ekonomide liberal. Taliban da ekonomide ülkeyi açar ama şerri hükümleri uygulamaktan vazgeçmez. Çünkü gücünü öyle tahakküm etti. O yüzden Taliban kolay kolay değişmez ama belli konularda dünya gerçekleriyle uyumlu gider.

Bekleyip görmek en iyisi. Biz ise ilişki kurabilir ve belli anlaşmalar yapabiliriz. Bunun için önce beklemek ve nasıl bir hükûmet kurulacağını görmek lazım. Çin’in Taliban iktidarı alınca “Afgan halkının kararına saygılıyız” demesini ve Taliban’la bağlantı kurması unutulmasın. Bize düşen rasyonel olmak ve çıkarlarımıza göre davranmak.