ABD Humus'taki Şaryat Hava Üssü'nü füzelerle vurdu

Suriye'nin batısındaki İdlib'de hafta içinde 70'den fazla insanın kimyasal saldırıyla ölmesi üzerine, ABD bugün Şam rejimine ait hava tesislerini vurdu. Yedinci yılına giren iç savaşta ilk kez Suriye'deki hedeflere füze saldırısı düzenleyen ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Akdeniz'deki savaş gemilerinden 59 Tomahawk Cruise füzesi fırlattı. Füzeler saat 04.40'ta ateşlendi, saldırı tüm dünyada son dakika oldu. Televizyonlar, yayınlarını kesip haberi duyurdu. Vurulan hedefler Şinsar ve El Şayrat hava üsleri. İngiltere, Türkiye, Fransa, Suudi Arabistan, İsrail, Polonya ve Avustralya gibi devletler operasyona tam destek verdiklerini duyurdu. Şam rejiminin müttefiki Rusya BMGK'yı acil toplantıya çağırdı, İran ise saldırıyı güçlü bir şekilde kınadı.

12.30 : Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, "ABD saldırısı, barbarca kimyasal saldırıya karşı bir kararlılığa ihtiyaç olduğunu gösteriyor. AB, Suriye'deki vahşeti bitirmek için ABD ile çalışacak" dedi

Uçuşa yasak bölge önerisi dünyada ses getirdi

12.15 : Türkiye'nin füze saldırısının ardından yeniden gündeme getirdiği uçuşa yasak bölge önerisi, dünyada manşet oldu. BBC, CNN, Al Jazeera ve The Guardian gibi dünyanın en büyük yayın organları, öneriyi sayfalarına taşıdı.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, "Benzer katliamların yeniden yaşanmaması için acilen uçuşa yasak bölge ve güvenli bölgenin hayata geçirilmesi gerekmektedir" demişti.

Şayrat'tan fotoğraflar

12.00 : Russia 24 muhabiri Evgeny Poddubnyy, Şayrat hava üssünde dokuz uçağın yazdığını sosyal medya hesabından yazdı. Üst içerisinden fotoğraflar paylaşan muhabire göre, pistler zarar görmüş değil.

11.55 : Salı günü kimyasal saldırının gerçekleştiği İdlib'te bugün de hava saldırıları düzenleniyor. Muhalifler, Rus savaş uçaklarının gökyüzünde uçtuğunu bildiriyor.

Tomahawklar 453 kilogram savaş başlığı taşıyabiliyor

11.50 : BBC'ye göre, 991'deki Körfez Savaşı'ndan bu yana Tomahawk füzeleri ABD ordusunun en önemli silahlarından biri.

Füzeler, 453 kilogram savaş başlığı taşıyabiliyor. Pentagon tarafından Suriye'den önce en son Ekim 2016'da Yemen'de Husileri vurmak için kullanılmıştı.

ABD ayrıca, Eylül 2014'te de El Kaide ile bağlantılı olduğunu söylediği Horasan Grubu'nu vurmak için Basra Körfezi'nde bulunan USS Philippine Sea ve Kızıldeniz'deki USS Arleigh Burke gemilerinden Irak'taki hedeflere 47 adet füze göndermişti.

Lavrov: Irak işgalini hatırlattı

11.40 : Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, saldırının ABD'nin Irak işgalini hatırlattığını söyledi: "Umarım bu provokasyon ilişkilere kalıcı hasar vermez. Ölenler arasında Rus vatandaşı yok."

Çin'den ilk açıklama

11.30 : Şam rejiminin bir diğer önemli müttefiki Çin, füze saldırısıyla birlikte durumun daha da kötüleşmesinin ivedilikle önlenmesi gerektiğini açıkladı. Pekin yönetimi, tüm taraflara siyasi çözüme bağlı kalma çağrııs yaptı. Çin lideri Xi Jinping, şu saatlerde ABD Başkanı Donald Trump'la yemek yiyor.

11.00 : Saldırıya uğrayan Şayrat hava üssünün içinden ilk görüntüler, sosyal medya üstünden paylaşıldı. Görüntüde, üssün hasar aldığı dikkat çekiyor.

İŞTE O HAVA ÜSSÜ

Rus resmi televizyonu ise, hava üssünde açılan çukurları ve enkaz görüntülerini ekrana getirdi. Resmi televizyona göre, pistlerde neredeyse hiçbir hasar yok. Rus televizyonu, saldırıda dokuz savaş uçağının vurulduğunu bildiriyor.

10.40 : Rusya Dışişleri Bakanlığı, BMGK'yı acil toplantıya çağırdığını resmen duyurdu. Moskova ayrıca, Rusya ile Suriye'de yaptığı hava güvenliği anlaşmasını askıya aldı.

İki ülke arasındaki bu anlaşma, savaş uçaklarının Suriye hava sahasında karşı karşıya gelmesini ve tehlikeli yakınlaşmaları önlemeyi amaçlıyordu. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada "Rusya tarafı, havada yaşanabilecek olayları önleme ve hava güvenliğini sağlamaya yönelik ABD ile yapılan anlaşmayı askıya almıştır" ifadeleri yer aldı.

'Gizlenecek zaman yoktu, ilk füzenin dehşetiyle uyandık.'

10.30 : BBC Farsça'nın haber prodüktörü Riam Dalati, üsteki bir askerin anlattıklarını Twitter mesajında paylaştı:

"Gizlenecek zaman yoktu. Uyuyorduk, ilk füzenin dehşetiyle uyandık. Gizlenecek zaman yoktu..."

Dalati, üs yakınlarında yaşayan Suriyelilerle de konuştu:

"Uyuyordum. Uyandığımda üssün yandığını gördüm...

Kontrol ettik, hava üssü tamamen harabeye dönmüş durumda."

Ölenlerin isimleri belli oldu

10.10 : Suriye ordusu, füzelerin isabet ettiği üste altı kişinin öldüğünü açıkladı. Açıklamada büyük maddi hasar meydana geldiği belirtiliyor.

10.05: İhlas Haber Ajansı, ölü sayısını yedi olarak veriyor. Ajansa göre, rejim saldırıda Muhanned Hanna, Süleyman Ali Mohammed, Lamak Hourani, Çavuş olan Alaa Muhammed, Mohamed El Assaad, Haidar Majed Hamo ve Tuğgeneral Sharaf Khalil İbrahim'in öldüğünü açıkladı.

Clinton: Tüm havaalanları yok edilmeli

10.00 : ABD'nin eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Washington'dan Beşar Esad'ın kontrolünde bulunan havaalanlarını yok etmesini istedi. Clinton'a göre, Suriye'de uçuşa yasak bölge oluşturulmalı.

Suriye'den açıklama geldi! 'Bekliyorduk...'

09.50 : Suriye Humus kentindeki Şayrat askeri hava üssüne ABD'nin saldırmasının ardından, "Üsse saldırı sınırlıydı ve bekleniyordu" açıklamasını yaptı. Suriye Enformasyon Bakanlığından yapılan açıklamada "Askeri gerilimin tırmanmasını beklemiyoruz" ifadeleri kullanıldı.

'Bundan sonraki en önemli soru şu: Rusya nasıl cevap verecek?'

09.15 : Saldırı, beklendiği gibi ABD medyasında manşetlerde. New York Times gazetesi, 'ABD kimyasal saldırının ardından Suriye'yi vurdu' başlığını kullandı. Wall Street Journal'ın başlığı, 'ABD Suriye'nin hava üssünü füzelerle vurdu' oldu.

Washington Post gazetesinde yer alan haberde ise 'Bundan sonraki en önemli soru şu: Rusya nasıl cevap verecek?' sorusu yer aldı. Haberde bugün sahadaki Rus hava savunma sistemlerinin ABD uçaklarını düşürme kapasitesine sahip olduklarına dikkat çekildi.

CNN ise, Başkan Trump'ın daha önce yazdığı bir Twitter mesajına haberinde yer verdi. Obama döneminde gündeme gelen Suriye'ye askeri müdahaleyi değerlendiren Trump, "Başkan Obama Suriye'ye saldırma. Bunun iyi bir tarafı yok aksine çok büyük dezavantajı var. Barutunu daha önemli günler için sakla" yazmış.

Türkiye'den ilk tepki

09.05 : Türkiye'den ilk tepki, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş'dan geldi. Kurtulmuş, şu açıklamayı yaptı:

"Cumhurbaşkanımızın da açıkça ifade ettiği gibi biz sadece laf değil icraat görmek istiyoruz. Bu anlamda Amerika Birleşik Devletleri tarafından oradaki askeri üssün vurulması, yani kalkıp sivillerin üzerine ateş eden, muhtemelen kimyasal silahları sivillerin üstüne atan o askeri üssün vurulması önemlidir, anlamlıdır. Ama uluslararası camia, Esed rejiminin bu barbarlığına karşı tavrını çok net bir şekilde sürdürmelidir. Ta ki Esed rejimi artık halkına zarar veremez hale gelebilene kadar. Dolayısıyla bunu olumlu karşılıyoruz ama bunun sonunun gelmesinin ve Esed rejiminin tamamıyla uluslararası alanda cezalandırılmasının şart olduğunu düşünüyoruz."

Putin suskunluğunu bozdu

08.55 : Kremlin, saldırının uluslararası hukuku çiğnediğini savundu. Kremlin'e göre, fırlatılan füzeler ABD-Rusya ilişkilerine zarar verdi. Açıklamada, "Putin, ABD'nin üssü vurmasını egemen devlete saldırganlık olarak gördü" denildi.

08.50 : Rejime yakın El Meyadin TV, Suriye ordusunun füze saldırıları öncesinde üsteki birçok savaş uçağını tahliye ettiğini aktarıyor.

08.45 : Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Marc Ayrault, saldırı öncesi Washington tarafından bilgilendirildiklerini söyledi.

İlk fotoğraf sosyal medyada

08.40 : Şayrat hava üssünden yükselen dumanların fotoğrafı, sosyal medyadan paylaşıldı. Suriyeli aktivistler, üste büyük bir yangının çıktığını bildiriyor.

İsrail ve İngiltere'den tam destek

08.35 : İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yazılı açıklamayla operasyona tam destek verdi. "Başkan Trump, güçlü ve net bir mesaj gönderdi. İsrail, Başkan Trump'ın bu kararına tam destek vermekte ve Esad rejiminin korkunç eylemlerine karşı verilen bu kararlılık mesajının sadece Şam'da değil, aynı zamanda Tahran'da, Pyongyang'da ve diğer yerlerde de yankılanmasını ümit etmektedir."

İngiltere de füze saldırısını tüm gücüyle desteklediğini ilan etti. İngiliz hükümet sözcüsü, "Birleşik Krallık hükümeti ABD'nin adımlarını tümüyle destekliyor. Suriye'deki rejimi caydırmak için atılan bu adımın rejimin yaptığı kimyasal silah saldırısına uygun bir karşılık olduğuna inanıyoruz" dedi.

Üç seçenek konuşuldu, ikisi elendi

08.30 : ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, saldırı sonrası şu ifadeleri kullandı:

"Saldırının orantılı olduğunu düşünüyoruz çünkü son kimyasal saldırının yapıldığı tesis hedef alındı. Saldırıyı uluslararası ortaklarımızla dikkatli bir şekilde koordine ettik. Hem bölgedeki hem de Ortadoğu'daki müttefiklerimizden aldığımız tepkiler attığımız bu adımı yoğun şekilde destekler nitelikte."

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Korgeneral H.R. McMaster ise, üç seçeneğin masaya geldiğini ve ikisinin elendiğini söyledi:

"Bu tür bir kimyasal saldırı karşısında pasif kalmanın riskini de askeri bir adım atmanın risklerini de değerlendirdik. Saldırının sinir gazı olduğunun anlaşılmasının ardından Ulusal Güvenlik Konseyi'ni topladık. Yeterli uzunluktaki toplantıların ve kapsamlı değerlendirmelerin ardından bu adımda karar kılındı. Üç seçenek konuşuldu, Trump özellikle iki seçenek üzerinde durdu ve sonunda askeri üssün vurulması hayata geçirildi."

En az beş can kaybı var, yedi yaralı hastanede

08.25 : Daha önce fazla can kaybı olmadığını söyleyen Hums Valisi, bu kez beş kişinin öldüğünü ve yaşamını yitirenler arasında sivillerin de bulunduğunu açıkladı. Valinin verdiği bilgiye göre yedi yaralı tedavi altına alındı.

İran kınadı

08.20 : İran, Suriye'deki hava üslerinin vurulmasını güçlü bir şekilde kınadı.

08.10 : Suudi Arabistan'dan sonra açıklama yapan Avustralya da, operasyona destek verdiğini açık bir şekilde ilan etti.

Hava üssü neredeyse tamamen yok oldu

08.00 : Suriyeli gözlemciler, füzelerin vurduğu hava üssünün neredeyse tamamen yok olduğunu bildiriyor. Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre, saldırıda en az dört asker öldü.

07.50 : Suudi Arabistan, ABD saldırısına tam destek verdiğini duyurdu. Trump’ın hamlesini ‘cesur bir karar’ olarak niteleyen açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Dışişleri bakanlığında yetkili bir kaynak, Suudi Arabistan Krallığı’nın ABD’nin rejimin masum sivillere düzenlediği kimyasal silah saldırısına karşılık olarak Suriye’deki askeri hedeflere yönelik operasyonuna tam desteğini ifade etti."

Rusya, BMGK'yı acil toplantıya çağırdı

07.50 : İdlib'deki katliamdan sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) getirilen tasarıyı önceki gün veto eden ve sivillerin ölümlerini 'yalan haber' olarak niteleyen Rusya, Şam rejimine saldırı düzenlenince bu kez kendisi BMGK'yı acil toplantıya çağırdı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, "Bakanlık, yakın zamanda konuya ilişkin açıklama yapacak" dedi.

Üsteki En az 15 uçak vuruldu

07.45 : Üstte konuşlu en az 15 savaş uçağının imha edildiği veya hasar gördüğü bildiriliyor. Füzelere hedef olan jetlerin çoğu Rus yapımı Sukhoi savaş uçakları. Saldırıda en az bir asker öldü, aktivistler general Şerif Halil İbrahim'in öldüğünü aktarıyor. Bölgedeki kaynaklar ayrıca, füzelerin düşmesiyle hava üssünde büyük bir yangın çıktığını belirtiyor.

Üsten bu sabah çekilen fotoğraflarda ise, Rus helikopterleri görülüyor.

BBC muhabiri: Kararsızlık sona erdi, bedeli ödetilecek

07.20 : BBC'nin ABD Dışişleri Bakanlığı muhabiri Barbara Plett, peş peşe tweetler atarak füze saldırısını değerlendirdi. Plett'e göre, saldırılar ABD'nin ana politikasında değişikliğe işaret ediyor ve Şam rejimi ilk kez vuruldu. Trump yönetimindeki kararsızlığın sona erdiğini belirten Plett, yeni dönemde kırmızı çizgiler aşılırsa bedeli ödetilecek. Saldırılar bunu gösteriyor, Obama döneminden farklı olarak.

Hums Valisi: Can kayıpları var

06.40 : AP ve Reuters haber ajanslarına konuşan Hums Valisi Telal Berazi, Şayrat hava üssünde can kayıpları olduğunu söyledi. Ancak Vali Berazi'ye göre büyük bir insani kayıp yok, daha çok maddi hasar meydana geldi.

Pentagon sözcüsü: Kimyasal silah kullanma kapasitesini azaltacak

05.50 : Pentagon sözcüsü Jeff Davis, "İlk göstergeler Suriye hükümetinin kimyasal silah kullanma kapasitesini azaltacak şekilde saldırının El Şayrat hava üssündeki pek çok hava aracını, destek altyapı sistemini ve ekipmanını tahrip ya da yok ettiğini gösteriyor" dedi.

Füzelerin fırlatıldığı gemiler Kıbrıs açıklarında

05.45 : Saldırı için iki gün hazırlık yapan Pentagon'da gün içinde de toplantı sürdü. Bu sırada, USS Ross ve USS Porter ABD savaş gemileri, Suriye açıklarına yaklaştı.

Kimyasal bomba atan uçaklar Şayrat'tan havalanmıştı

05.30 : Söz konusu üslerden Şinsar Akdeniz kıyısına yakın bir konumda yer alırken, Şayrat ise kimyasal saldırının düzenlendiği Han Şeyhun kasabasının yaklaşık 100 kilometre güneyinde, Hums vilayetinde. Han Şeyhun'u vuran savaş uçakları, Şayrat üssünden havalanmıştı.

El Şayrat hava üssü, Rusya tarafından Palmira çevresindeki IŞİD hedeflerini vurmak için kullanılmıştı. Pentagon, Şayrat üssü vurulmadan önce Rusya'ya bilgi verildiğini açıkladı. ABD'nin yaptığı açıklamaya göre, üsteki Rus askerleri hedef alınmadı. Ancak ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, saldırı öncesinde veya sonrasında Rusya ile irtibata geçilmediğini söyleyerek kafaları karıştırdı.

Dikkat çeken zamanlama

05.25 : ABD Başkanı Trump, Çin lideri Xi Jinping'le buluşmadan hemen önce Washington saldırıyı duyurdu. Çin yönetimi, Rusya ile birlikte Esad rejiminin en önemli destekçileri arasında.

05.10 : Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Vladimir Safronkov, ABD'nin Suriye'ye askeri müdahalesinin olumsuz sonuçları olacağını savundu. Gazetecilerin olumsuz sonuçların ne olacağını sorması üzerine Safronkov, "Irak'a, Libya'ya bakın" yanıtını verdi.

05.00 : Trump: Emri bizzat verdim

ABD Başkanı Donald Trump, saldırı emrini bizzat kendisinin verdiğini basın toplantısında dünyaya ilan etti: "Bu akşam kimyasal saldırının gerçekleştirildiği Suriye'deki hava üslerinin vurulması talimatı verdim. Tüm uluslara Suriye'de devam eden katliam ve ölümlerin son bulması için çağrı yapıyorum. Kimyasal silahların kullanımı ve yayılmasını önlemek Amerika'nın ulusal güvenliği için de hayati önem taşımaktadır."

Trump, İdlib'deki kimyasal katliamın ardından yaptığı açıklamada bunun sonuçları olacağını söyleyerek müdahale sinyali vermişti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, Washington'dan gelen açıklamalar üzerine Türkiye'nin üstüne düşeni yapmaya hazır olduğunu söylemişti. Erdoğan, "Teşekkür ederim ama lafta kalmasın. Eğer bu hakikaten icraat ortaya konulursa, biz de Türkiye olarak, bize ne düşüyorsa yapmaya hazırız" demişti.

04.30 : ABD, iç savaşın yedinci yılına girdiği Suriye'de ilk kez rejim hedeflerini vurdu. Gün boyunca an be an tüm gelişmeleri aktaracağız.