TOKİ sosyal konut projesine rant uyarısı: Satış yasağı getirilsin

Türkiye tarihinin en büyük sosyal konut projesinde başvurular 7,5 milyonu geçti. Ev sahibi olmak isteyen milyonlarca kişi projeye başvururken sosyal konutların ilk bölümünün temelinin 25 Ekim’de atılması bekleniyor. Projenin temelinin atılmasını izleyen ilk 2 yılda 250 bin, 5 yılda 500 bin aileye evlerinin teslim edileceği belirtiliyor.

Dünya Gazetesi’nin haberine göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından geçen eylül ayında açıklanan projede, borcunu erken kapatana devir imkanı sunulması tartışmalara neden oldu. Emlak sektörü temsilcilerinden borcunu erken kapatanlarla ilgili rant uyarısı geldi. İlgili düzenlemenin konutu ucuza alıp, daha sonra başkalarına pahalıya satmasına olanak tanıdığını belirten sektör temsilcileri, bu durumun rant olmaması için satın alınan konutun bedeli erkenden bütünüyle ödense bile belirli bir süre için satış yasağı getirilmesini istedi.

 ‘DEVREDİLMESİN, KİRAYA VERİLSİN’

Sosyal konutta borcunu kapatan kişinin evini hemen satma imkanı olduğunu belirten İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Ulvi Özcan, “Çünkü konut bittiğinde 900 bin lira değil de 2 milyon lira piyasa bedeline kavuşursa, dolayısıyla bizim cebimizden sübvanse edileceği için ranta dönüşecek. Oysa bunun satılmaması, haciz edilmemesi ve ipotek edilmemesi gerekir. Sadece sahibi vefat ettiğinde miras hakkı mevzuata girmeli” diye konuştu. “Diğer türlü satış, hakkını rant amaçlı birilerinin alması anlamına geliyor” diyen Özcan, “Hakkımızı neden rant amaçlı birileri alsın ki” şeklinde konuştu. Özcan, kişinin taksitlerini ödeyemez durumu gelmesi halinde, ödediği kısmın hakkı korunarak yeniden kura ile daha önce talep eden kişilerden birine devredilmesi gerektiğini kaydetti. Özcan, bu durumdan dolayı ilgili kriterlere uymayan kişilere devir hakkı tanınmaması, ancak kiraya verme hakkı tanınmasını istedi.

‘SOSYAL KATEGORİYE GİREN BİRİNE DEVRETME ZORUNLULUĞU GETİRİLMELİ’

Sosyal konut projesinde borcunu kapatanın devir hakkına değinen İstanbul Gayrimenkul Değerleme ve Danışmanlık AŞ Kurucu ve Yönetici Ortağı Ahmet Büyükduman da, “Gelir düzeyi olarak İstanbul’da 18 bin, İstanbul dışı ise 16 bin TL baz alındı. Ancak hesaplanırken neye bakılacak? İki öğretmen bu sistemin dışına çıkarken, asgari ücretli kadar vergi ödediğini iddia eden bir kuyumcu, bir taksi plakası sahibi sisteme dahil olacak. Bu, aksayan bir taraf. Dolayısıyla aslında ister istemez gelirleri diğerlerine göre çok daha yukarda olan birileri kayıt içinde maaş alanlara göre çok daha avantajlı olacak” dedi. Ayrıca bazılarının eş-dost, akraba adına başvuru yaptırdığını da belirten Büyükduman, “Konut çıkınca ben senin adına taksitleri ödeyeceğim. Sonra da borcu kapatıp başkasına satacak. Çünkü konut çıktıktan sonra onun piyasası oluşacak. Gayrimenkul borcu 500 bin lira, piyasası 1,5 milyon lira olacak. O zaman 500 bin borcunu kapatıp sonrada 1,5 milyondan satacak. Burada doğru olan, eğer kişi 5 yıl içinde satmak isterse kişi yine benzer sosyal kategoriye giren birine devretme zorunluluğu getirilmeli. Böylece ihtiyaç duyan kitleler yine konut sahibi olmaya devam edecek ve işin içinden rant olayı da çıkartılmış olacak” yorumunu yaptı.
Sosyal konutların özellikle dar gelirli vatandaşların mülkiyet ve barınma haklarını koruma saikiyle inşa edilen yapılar olduğunu belirten Mono Hukuk Kurucusu Avukat Hanife Emine Kara, “Dolayısıyla sosyal konutlar ticari bir kazanç kapısı, kar elde etme yöntemi veya rant aracı olmamalı. Sosyal konutların peşin ödeme ile satın alınıp akabinde daha yüksek meblağlara üçüncü kişilere satışına imkan verebilecek bir uygulama, amaca hizmet etmeyecek. Bunun önünde geçilebilmesi adına sosyal konutların belirli süre için satışının kısıtlaması gerektiği kanaatindeyim. Örneğin sosyal konutların üçüncü kişilere devri için borcunun tamamen kapatılmış olması şartının yanısıra tapu devrinden itibaren 3 yıl gibi bir sürenin geçmesi şartının da aranması yerinde olabilecek” görüşlerini dile getirdi.

PROJE BAŞLAMADAN DEVİR OLMAZ

Mono Hukuk Kurucusu Avukat Hanife Emine Kara, sosyal konutlarda devirle ilgili süreç hakkında da bilgi verdi. “Sosyal konut projelerinde hak sahibi olup sözleşme imzalayanlar, konutlarını borçlarını bitirip malik olana kadar devredemezler” diyen Kara, “Dolayısıyla bu konutların devredilebilmesi için öncelikle tüm borcun ödenmesi ve akabinde tapu devri ile malik olunması aranacak. Bu doğrultuda malik olma şartı bulunduğunu dikkate alırsak tapu devri gerçekleşmeden ve dolayısıyla proje başlamadan satış yapmak mümkün olmayacak” diye konuştu.