ABD'den Güney Çin Denizi'ndeki Filipin adasına üst düzey ziyaret

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ziyareti ile tırmanan Çin-ABD gerilimine bir yenisi eklendi. ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, gelecek hafta tartışmalı Güney Çin Denizi kıyısında bulunan Filipinler'e bağlı Palawan Adası'nı ziyaret edecek.

ABD ve Çin arasında Pasifik’te meydana gelen Tayvan gerginliği , Çin Devlet Başkanı Xi vJimping ve ABD Başkanı Biden Tayvan konusunu yüzyüze görüşmüş, Jimping ‘Tayvan kırmızı çizgimizdir’ mesajı vermişti. Gazetecilere konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir ABD'li yetkili, Harris'in 22 Kasım Salı günü Filipinler'in Palawan Adası'nı ziyaret edeceğini belirtti.

Adanın tartışmalı Güney Çin Denizinin kıyısında olduğuna dikkati çeken yetkili, Harris'in bugüne kadar bölgeyi ziyaret eden en üst düzey yetkili olduğunu kaydetti.

PELOSİ'NİN TAYVAN ZİYARETİ GERİLİMİ ARTIRMIŞTI

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin, ağustos başında Tayvan'ı ziyareti nedeniyle iki ülke arasında tansiyon yükselmişti. Ada'yı egemenlik sahası olarak gören Pekin yönetimi, ABD'den üst düzey bir siyasi yetkilinin ziyaretinin Tayvan'ın bağımsızlığını savunan Ada'daki hükümeti cesaretlendirici bir adım olacağını savunarak ziyarete karşı çıkmış, fakat Pelosi'nin uyarılarına rağmen gerçekleştirdiği ziyaret, gerilimi doruğa çıkarmıştı.

Çin ordusu, ziyaretin ardından Ada çevresinde askeri tatbikatlar başlatmış, 7 gün süren tatbikatlar Ada'nın çevresinde fiili abluka oluşturmuştu. Gerçek silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlar sırasında Çin ana karasından ateşlenen güdümlü füzeler Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü.

ABD Başkanı Joe Biden ve Çinli mevkidaşı Şi-Cinping bu gerilimin ardından ilk kez 14 Kasım'da Bali'de bir araya gelmişti.

GÜNEY ÇİN DENİZİ ANLAŞMAZLIĞI

Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.

Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddiasına dayanarak adalara üsler inşa etmesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor. Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Çündao" olarak adlandırılıyor.

Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.